PF Withdrawal:EPFO દ્વારા સંચાલિત પ્રોવિડન્ટ ફંડ (PF) એ નોકરિયાત વર્ગ માટે નિવૃત્તિની આર્થિક સુરક્ષા માટેનું એક મહત્વનું સાધન
યુટિલિટી ન્યૂઝ ડેસ્ક, (PF Withdrawal) એમ્પ્લોઇઝ પ્રોવિડન્ટ ફંડ ઓર્ગેનાઇઝેશન (EPFO) દ્વારા સંચાલિત પ્રોવિડન્ટ ફંડ (PF) એ નોકરિયાત વર્ગ માટે નિવૃત્તિની આર્થિક સુરક્ષા માટેનું એક મહત્વનું સાધન છે. આ ફંડમાંથી જરૂરિયાતના સમયે આંશિક ઉપાડની સુવિધા પણ ઉપલબ્ધ છે, જેનો ઉપયોગ લગ્ન, શિક્ષણ, આરોગ્ય કટોકટી કે ઘર ખરીદવા જેવા હેતુઓ માટે કરી શકાય છે.
પરંતુ ઘણા લોકોના મનમાં સવાલ ઉદ્ભવે છે કે શું લગ્ન ખર્ચ માટે PFમાંથી એકથી વધુ વખત પૈસા ઉપાડી શકાય છે? આ સંદર્ભે EPFOના નિયમોની વિગતવાર માહિતી આપવામાં આવી છે.
PF શું છે અને તેનું મહત્વ
પ્રોવિડન્ટ ફંડ એક સામાજિક સુરક્ષા યોજના છે, જેમાં કર્મચારી અને નોકરીદાતા દર મહિને તેમના પગારનો એક હિસ્સો જમા કરે છે. આ રકમ પર વ્યાજ મળે છે અને નિવૃત્તિ સમયે કર્મચારીને મોટી રકમ પ્રાપ્ત થાય છે. જોકે, EPFO કેટલાક ખાસ કારણોસર આ ફંડમાંથી આંશિક ઉપાડની મંજૂરી આપે છે, જેમાં લગ્ન ખર્ચ પણ સામેલ છે. આ ઉપાડના નિયમો પર કેટલીક શરતો લાગુ પડે છે, જેનું પાલન કરવું જરૂરી છે.
લગ્ન ખર્ચ માટે PFમાંથી ઉપાડના નિયમો
EPFOના નિયમો અનુસાર, કર્મચારી પોતાના લગ્ન, પોતાના બાળકો (પુત્ર/પુત્રી), ભાઈ કે બહેનના લગ્ન માટે PFમાંથી પૈસા ઉપાડી શકે છે. આ માટે નીચેની શરતો લાગુ પડે છે:
-
સેવાનો સમયગાળો: લગ્ન ખર્ચ માટે PFમાંથી પૈસા ઉપાડવા માટે કર્મચારીએ ઓછામાં ઓછા 7 વર્ષ સુધી PFમાં યોગદાન આપ્યું હોવું જોઈએ.
-
ઉપાડની મર્યાદા: કર્મચારી પોતાના હિસ્સાની રકમ (એટલે કે કર્મચારીના યોગદાન)માંથી મહત્તમ 50% સુધીની રકમ ઉપાડી શકે છે. આમાં નોકરીદાતાનો હિસ્સો શામેલ નથી.
-
ઉપાડની સંખ્યા: EPFOના નિયમો અનુસાર, લગ્ન ખર્ચ માટે PFમાંથી એકથી વધુ વખત ઉપાડની મંજૂરી છે, પરંતુ તેની કુલ મર્યાદા કર્મચારીના હિસ્સાના 50% સુધી જ મર્યાદિત છે. એટલે કે, જો તમે પહેલી વખત 50%માંથી અમુક રકમ ઉપાડી લીધી હોય, તો બાકીની રકમ બીજી વખત ઉપાડી શકાય છે, પરંતુ કુલ ઉપાડ 50%થી વધુ ન હોવો જોઈએ.
શું બે વાર ઉપાડ શક્ય છે?
હા, લગ્ન ખર્ચ માટે PFમાંથી બે વાર પૈસા ઉપાડી શકાય છે, પરંતુ તેના માટે કેટલીક શરતો છે. નિષ્ણાતોના જણાવ્યા અનુસાર, જો તમે 7 વર્ષની સેવા પૂર્ણ કરી હોય અને તમારા PF ખાતામાં પૂરતી રકમ ઉપલબ્ધ હોય, તો તમે અલગ-અલગ લગ્ન પ્રસંગો (જેમ કે પોતાના લગ્ન અને પછી બાળકોના લગ્ન) માટે બે વાર ઉપાડની અરજી કરી શકો છો.
જોકે, દરેક વખતે ઉપાડની રકમ કર્મચારીના હિસ્સાના 50%ની મર્યાદામાં જ રહેશે. દરેક ઉપાડ માટે અલગથી અરજી કરવી પડે છે અને તેના સમર્થનમાં દસ્તાવેજો (જેમ કે લગ્નનું આમંત્રણ કાર્ડ) રજૂ કરવા પડે છે.
અન્ય હેતુઓ માટે ઉપાડના નિયમો
લગ્ન ઉપરાંત, PFમાંથી અન્ય કારણોસર પણ આંશિક ઉપાડ શક્ય છે, જેમાં નીચેની શરતો લાગુ પડે છે:
-
આરોગ્ય કટોકટી: કર્મચારી, પત્ની, બાળકો કે માતા-પિતાના ઈલાજ માટે 6 મહિનાના મૂળ પગાર અને મોંઘવારી ભથ્થા અથવા કર્મચારીના હિસ્સા સાથે વ્યાજ (જે ઓછું હોય તે) ઉપાડી શકાય છે.
-
ઘર ખરીદી/બાંધકામ: 5 વર્ષની સેવા પછી ઘર ખરીદવા કે બાંધવા માટે ઉપાડની મંજૂરી છે.
-
શિક્ષણ: પોતાના કે બાળકોના ઉચ્ચ શિક્ષણ માટે 7 વર્ષની સેવા પછી 50% ઉપાડ શકાય છે.
આ ઉપાડની મંજૂરી એક કરતાં વધુ વખત મળી શકે છે, પરંતુ દરેક કેસમાં ચોક્કસ મર્યાદા અને શરતો લાગુ પડે છે.
ઉપાડની પ્રક્રિયા
PFમાંથી પૈસા ઉપાડવા માટે નીચેના પગલાં ભરવા પડે છે:
-
EPFOના યુનિફાઇડ મેમ્બર પોર્ટલ પર લૉગ ઇન કરો (UAN અને પાસવર્ડની મદદથી).
-
‘ઑનલાઇન સર્વિસિસ’માંથી ‘ક્લેઇમ (ફોર્મ-31)’ પસંદ કરો.
-
લગ્ન ખર્ચનું કારણ દર્શાવીને જરૂરી રકમ અને દસ્તાવેજો અપલોડ કરો.
-
અરજી સબમિટ કર્યા પછી નોકરીદાતાની મંજૂરી મળ્યે રકમ તમારા બેંક ખાતામાં જમા થશે.
આ પ્રક્રિયા સામાન્ય રીતે 15-20 દિવસ લે છે, પરંતુ ઑનલાઇન ક્લેઇમના કિસ્સામાં તે 3 દિવસમાં પણ પૂર્ણ થઈ શકે છે.
નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે લગ્ન જેવા મોટા ખર્ચ માટે PF એક સારો આર્થિક સહારો છે, પરંતુ તેનો ઉપયોગ સમજદારીપૂર્વક કરવો જોઈએ. વારંવાર ઉપાડથી નિવૃત્તિ માટેનું ફંડ ઘટી શકે છે, જે ભવિષ્યમાં મુશ્કેલી ઊભી કરી શકે છે. તેઓ સૂચવે છે કે આંશિક ઉપાડનો ઉપયોગ માત્ર અત્યંત જરૂરી સંજોગોમાં જ કરવો જોઈએ.
EPFO લગ્ન ખર્ચ માટે PFમાંથી એકથી વધુ વખત ઉપાડની સુવિધા આપે છે, પરંતુ તે કર્મચારીના હિસ્સાના 50%ની મર્યાદામાં જ મર્યાદિત છે. આ સુવિધા નોકરિયાત લોકો માટે મોટી રાહત છે, ખાસ કરીને જ્યારે લગ્ન જેવા મોટા પ્રસંગોમાં આર્થિક મદદની જરૂર પડે.
જો તમે આ સુવિધાનો લાભ લેવા માગો છો, તો EPFOના નિયમોનું પાલન કરીને અને જરૂરી દસ્તાવેજો સાથે અરજી કરવી જોઈએ. આ ઉપરાંત, ભવિષ્યની આર્થિક સુરક્ષા માટે PFનો સંતુલિત ઉપયોગ કરવો પણ જરૂરી છે.