નવી દિલ્હી, ( Chandrayaan-5 )ભારતના અંતરિક્ષ કાર્યક્રમમાં એક નવું પગલું ભરતાં કેન્દ્ર સરકારે ચંદ્રયાન-5 મિશનને મંજૂરી આપી દીધી છે. ભારતીય અંતરિક્ષ સંશોધન સંસ્થા (ISRO)ના અધ્યક્ષ વી. નારાયણને જણાવ્યું કે આ મહત્વાકાંક્ષી મિશન ચંદ્રની સપાટીનું ઊંડાણપૂર્વક અધ્યયન કરશે. આ સાથે જ તેમણે એ પણ જાહેર કર્યું કે ચંદ્રયાન-4 મિશન 2027માં લોન્ચ કરવાની યોજના છે. આ બંને મિશન ભારતને ચંદ્ર અંગેના સંશોધનમાં વિશ્વના અગ્રણી દેશોમાં સ્થાન અપાવશે.
ચંદ્રયાન-5નું લક્ષ્ય
ચંદ્રયાન મિશનનો ઉદ્દેશ્ય ચંદ્રની સપાટી અને ત્યાં હાજર ખનિજોનો અભ્યાસ કરવાનો છે. ઈસરોના વૈજ્ઞાનિકો આ દિશામાં સતત કામ કરી રહ્યા છે અને અવકાશ સંશોધનના ક્ષેત્રમાં ભારતને નવી ઊંચાઈઓ પર લઈ જઈ રહ્યા છે. ચંદ્રયાન-5 મિશનની જાહેરાત પછી દેશભરના વૈજ્ઞાનિક સમુદાયમાં ઉત્સાહ છે અને હવે બધાની નજર આ નવા મિશન પર ટકેલી છે.
ચંદ્રયાન-5 મિશન ચંદ્રની સપાટી પર વધુ વિગતવાર અધ્યયન માટે તૈયાર કરવામાં આવ્યું છે. નારાયણના જણાવ્યા અનુસાર, આ મિશનમાં 250 કિલોનું એક રોવર ચંદ્ર પર મોકલવામાં આવશે, જે ચંદ્રના ખડકો, માટી અને ત્યાંના વાતાવરણનું વિશ્લેષણ કરશે.
આ રોવર ચંદ્રયાન-3ની સરખામણીમાં 3થી 10 ગણું વધુ અદ્યતન હશે, જેણે ભારતને ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવ પર ઉતરાણ કરનાર પ્રથમ દેશ બનાવ્યું હતું. ચંદ્રયાન-5નો હેતુ ચંદ્ર પર પાણીની હાજરી અને અન્ય ખનીજોની શોધ કરવાનો છે, જે ભવિષ્યના માનવ મિશન માટે મહત્વનું સાબિત થશે.
Tamil Nadu: ISRO Chairman V Narayanan announced that the rocket to bring back Indian-American astronaut Sunita Williams from space has been launched, ensuring her safe return.
He also stated that India and Japan have received approval to jointly launch the Chandrayaan-5 mission… pic.twitter.com/IbQNLdY8Fb
ચંદ્રયાન-5ની સાથે જ ISRO ચંદ્રયાન-4 પર પણ કામ કરી રહ્યું છે, જે 2027માં લોન્ચ થવાનું છે. આ મિશન ચંદ્ર પરથી નમૂના એકત્ર કરીને પૃથ્વી પર પાછા લાવવાનું લક્ષ્ય રાખે છે. નારાયણને એક કાર્યક્રમમાં જણાવ્યું, “અમે ચંદ્રયાન-4 અને ચંદ્રયાન-5 દ્વારા ભારતની અંતરિક્ષ ક્ષમતાઓને નવી ઊંચાઈએ લઈ જવા માગીએ છીએ.
આ બંને મિશન એકબીજાને પૂરક બનશે.” ચંદ્રયાન-4નું લોન્ચિંગ ભારતના અંતરિક્ષ સંશોધનમાં એક મહત્વનું પગલું હશે, કારણ કે તે ચંદ્રની સપાટી પરથી સીધા નમૂના લાવવાનું પ્રથમ ભારતીય મિશન હશે.
ભારતની સફળતાનો ઇતિહાસ
ચંદ્રયાન-3 મિશનની સફળતાએ ભારતને વિશ્વમાં એક નવી ઓળખ આપી હતી. આ મિશને ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવ પર સોફ્ટ લેન્ડિંગ કરીને ઇતિહાસ રચ્યો હતો. હવે ચંદ્રયાન-5 અને ચંદ્રયાન-4 દ્વારા ISRO ચંદ્રના અજાણ્યા પાસાઓને ઉજાગર કરવા માટે તૈયાર છે. નારાયણને જણાવ્યું કે, “આ મિશન દ્વારા અમે ચંદ્રના રહસ્યોને ઉકેલવા માગીએ છીએ, જે વૈજ્ઞાનિક સમુદાય અને માનવજાત માટે મહત્વનું યોગદાન આપશે.”
ભવિષ્યની યોજના
ચંદ્રયાન-5નું લોન્ચિંગ નજીકના ભવિષ્યમાં થશે, જોકે તેની ચોક્કસ તારીખ હજુ જાહેર કરવામાં આવી નથી. ISROના અધિકારીઓનું કહેવું છે કે આ મિશનની તૈયારીઓ પૂરજોશમાં ચાલી રહી છે. આ ઉપરાંત, ચંદ્રયાન-4નું 2027નું લોન્ચિંગ ભારતના મહત્વાકાંક્ષી ગગનયાન મિશન સાથે પણ જોડાયેલું છે, જે ભારતના પ્રથમ માનવ અંતરિક્ષ મિશન તરીકે ઇતિહાસ રચશે.
ચંદ્રયાન-5ને મળેલી મંજૂરી ભારતના અંતરિક્ષ સંશોધનમાં એક નવા અધ્યાયની શરૂઆત છે. ચંદ્રયાન-4 અને ચંદ્રયાન-5ની સફળતા ભારતને ચંદ્ર સંશોધનમાં અગ્રેસર બનાવશે અને વિશ્વને દર્શાવશે કે ભારતીય વૈજ્ઞાનિકોની ક્ષમતા અપાર છે. આ મિશન ન માત્ર ભારતનું ગૌરવ વધારશે, પરંતુ માનવજાતના ચંદ્ર વિશેના જ્ઞાનને પણ સમૃદ્ધ બનાવશે.
