PM MODI MEET EU CHIES: બંને દેશ વચ્ચે વ્યૂહાત્મક સંબંધોને નવી ગતિ આપવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત
નવી દિલ્હી,(PM MODI MEET EU CHIES) ભારતના વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ આજે શુક્રવારે દિલ્હીના હૈદરાબાદ હાઉસમાં યુરોપિયન કમિશનના પ્રમુખ ઉર્સુલા વોન ડેર લેયેન સાથે એક મહત્વપૂર્ણ બેઠક યોજી. આ બેઠકમાં ભારત અને યુરોપિયન યુનિયન (EU) વચ્ચેના વ્યૂહાત્મક સંબંધોને નવી ગતિ આપવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવ્યું.
બંને નેતાઓએ વેપાર, રોકાણ, ટેકનોલોજી, આબોહવા પરિવર્તન અને ડિજિટલ ટ્રાન્સફોર્મેશન જેવા મુદ્દાઓ પર ઊંડાણપૂર્વક ચર્ચા કરી. આ બેઠક ભારત અને યુરોપ વચ્ચેના 20 વર્ષથી વધુ સમયના સંબંધોને મજબૂત કરવાની દિશામાં એક મોટું પગલું માનવામાં આવી રહી છે.
બેઠકની ખાસિયતો
ઉર્સુલા વોન ડેર લેયેન ગુરુવારે બે દિવસની ભારતની મુલાકાતે આવ્યા હતા અને તેમની સાથે યુરોપિયન યુનિયનના કોલેજ ઓફ કમિશનર્સનું સંપૂર્ણ પ્રતિનિધિમંડળ પણ હાજર હતું. આ પ્રથમ પ્રસંગ છે જ્યારે EUના સમગ્ર કમિશનર્સે ભારતની સામૂહિક મુલાકાત લીધી હોય. આ બેઠક દરમિયાન વડાપ્રધાન મોદીએ ઉર્સુલાનું હૈદરાબાદ હાઉસમાં સ્વાગત કર્યું અને બંને નેતાઓએ શિષ્ટમંડળ સ્તરની ચર્ચા હાથ ધરી.
આ બેઠકમાં મુખ્ય રીતે ભારત અને EU વચ્ચે ચાલી રહેલા મુક્ત વેપાર કરાર (FTA) પર ચર્ચા કરવામાં આવી. બંને પક્ષો આ કરારને આ વર્ષના અંત સુધીમાં પૂર્ણ કરવા માટે પ્રતિબદ્ધ છે. ઉર્સુલાએ એક કાર્યક્રમમાં જણાવ્યું હતું કે, “આ ભારત અને EU વચ્ચેનો સૌથી મોટો વેપાર કરાર હશે, જે વિશ્વમાં ક્યાંય પણ આવા પ્રકારનો સૌથી મોટો સોદો બનશે.” તેમણે ઉમેર્યું કે, “અમે પીએમ મોદી સાથે આ કરારને પ્રાથમિકતા આપવા સંમત થયા છીએ, અને હું તેને પૂર્ણ કરવા માટે સંપૂર્ણપણે પ્રતિબદ્ધ છું.”
ભારત-EU સંબંધોનું મહત્વ
ભારત અને યુરોપિયન યુનિયન વચ્ચેની વ્યૂહાત્મક ભાગીદારી 2004થી ચાલી આવે છે અને આજે તે ત્રીજા દાયકામાં પ્રવેશી રહી છે. આ બેઠકમાં બંને નેતાઓએ લોકશાહી મૂલ્યો, વિશ્વાસ અને આંતરરાષ્ટ્રીય સહયોગના આધારે સંબંધોને વધુ ગાઢ કરવાની ઇચ્છા વ્યક્ત કરી.
પીએમ મોદીએ સંયુક્ત પત્રકાર પરિષદમાં જણાવ્યું, “આ મુલાકાત યુરોપિયન કમિશનના નવા કાર્યકાળની શરૂઆતમાં થઈ રહી છે. ભારત અને EUની વ્યૂહાત્મક ભાગીદારી કુદરતી છે, જેનો આધાર વિશ્વાસ અને લોકશાહી મૂલ્યોમાં સહિયારી શ્રદ્ધા છે.”
આ ઉપરાંત, ભારત-મધ્ય પૂર્વ-યુરોપ આર્થિક કોરિડોર (IMEC) પર પણ ચર્ચા થઈ, જે 2023માં ભારતની G20 અધ્યક્ષતા દરમિયાન પ્રસ્તાવિત કરવામાં આવ્યું હતું. ઉર્સુલાએ આને એક પરિવર્તનકારી પહેલ ગણાવી અને જણાવ્યું કે તે ભારત અને યુરોપ વચ્ચેના વેપારને 40% સુધી વધારી શકે છે. આ કોરિડોરમાં ટકાઉ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર જેવા કે સ્વચ્છ હાઈડ્રોજન અને હાઈ-સ્પીડ ડેટા નેટવર્ક્સનો સમાવેશ થશે.
આર્થિક સંબંધોની વાત
2023-24ના નાણાકીય વર્ષમાં ભારત અને EU વચ્ચેનો દ્વિપક્ષીય વેપાર 135 અબજ ડોલરનો હતો, જેમાં ભારતની નિકાસ 76 અબજ ડોલર અને આયાત 59 અબજ ડોલરની હતી. આ આંકડાઓ EUને ભારતનો સૌથી મોટો વેપારી ભાગીદાર બનાવે છે.
સેવાઓમાં વેપાર 53 અબજ ડોલરનો હતો, જેમાં ભારતની નિકાસ 30 અબજ ડોલર અને આયાત 23 અબજ ડોલરની હતી. EUનું ભારતમાં રોકાણ 117 અબજ ડોલરથી વધુ છે, જ્યારે ભારતનું EUમાં રોકાણ આશરે 40 અબજ ડોલરનું છે. આ બેઠકમાં આ આર્થિક સંબંધોને વધુ વિસ્તારવા પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો.
બેઠકનું પરિણામ
બેઠક બાદ એક સંયુક્ત નિવેદન જારી કરવાની અપેક્ષા છે, જેમાં બંને પક્ષોની પ્રતિબદ્ધતાઓ અને ભાવિ યોજનાઓની રૂપરેખા હશે. ઉર્સુલાએ પત્રકાર પરિષદમાં જણાવ્યું, “અમે યુરોપ પાછા ફરી રહ્યા છીએ, પરંતુ અમારી સાથે ભારત સાથેના સહયોગના ભવિષ્ય માટે નવા વિચારો છે. આપણી પાસે ઘણું કામ કરવાનું બાકી છે.” તેમણે ભારતને એક વિશ્વસનીય મિત્ર અને વ્યૂહાત્મક સહયોગી ગણાવ્યું.
આ બેઠકમાં ભારત-EU ટ્રેડ એન્ડ ટેકનોલોજી કાઉન્સિલની બીજી મંત્રીસ્તરીય બેઠક પણ યોજાઈ, જેમાં બંને પક્ષોના મંત્રીઓએ ભાગ લીધો. આ ઉપરાંત, યુરોપિયન કમિશનર્સે તેમના ભારતીય સમકક્ષો સાથે દ્વિપક્ષીય ચર્ચાઓ પણ કરી.
ભૂતકાળની મુલાકાતો
આ ઉર્સુલાની ભારતની ત્રીજી મુલાકાત છે. તેઓ અગાઉ એપ્રિલ 2022માં દ્વિપક્ષીય મુલાકાતે અને સપ્ટેમ્બર 2023માં G20 નેતાઓના શિખર સંમેલન માટે ભારત આવ્યા હતા. પીએમ મોદી અને ઉર્સુલા બહુપક્ષીય સંમેલનોની બાજુમાં પણ નિયમિત મુલાકાત કરતા રહ્યા છે, જે બંને દેશો વચ્ચેના ગાઢ રાજદ્વારી સંબંધોને દર્શાવે છે.
નિષ્કર્ષ
આ બેઠક ભારત અને યુરોપિયન યુનિયન વચ્ચેના સંબંધોને નવી ઊંચાઈએ લઈ જવાની દિશામાં એક મહત્વનું પગલું છે. વેપાર, સુરક્ષા, ટેકનોલોજી અને આબોહવા જેવા ક્ષેત્રોમાં સહયોગ વધારવાની સાથે, આ મુલાકાત વૈશ્વિક પડકારોનો સામનો કરવા માટે બંને પક્ષોની સંયુક્ત પ્રતિબદ્ધતાને પણ રેખાંકિત કરે છે. ભારત અને EUની આ ભાગીદારી આગામી વર્ષોમાં વૈશ્વિક સ્તરે મહત્વની ભૂમિકા ભજવવાની અપેક્ષા છે.