ક્યાંક તમારી જાણ બહાર તો તમારા નામ પર નથી ચાલી રહ્યું ને સીમકાર્ડ, ચેક કરો આ પ્રોસેસ

યુટિલિટી ન્યૂઝ ડેસ્ક, આજના ડિજિટલ યુગમાં, આધાર કાર્ડ એ ભારતીય નાગરિકોની ઓળખનું એક મહત્વપૂર્ણ દસ્તાવેજ બની ગયું છે. આ 12-અંકનું યુનિક આઈડેન્ટિફિકેશન નંબર બેંકિંગ, સરકારી સેવાઓ, અને ખાસ કરીને મોબાઈલ સિમ કાર્ડ ખરીદવા માટે વપરાય છે. જો કે, આધાર કાર્ડનો દુરુપયોગ અને નકલી સિમ કાર્ડના કારણે થતા ફ્રોડના કેસોમાં વધારો થયો છે.

આવી સ્થિતિમાં, તમારા આધાર કાર્ડ પર કેટલા સિમ કાર્ડ એક્ટિવ છે તે ચકાસવું ખૂબ જ જરૂરી છે, જેથી તમે સાયબર ફ્રોડથી બચી શકો. ભારત સરકારના ટેલિકોમ વિભાગે આ માટે સંચાર સાથી પોર્ટલ શરૂ કર્યું છે, જેની મદદથી તમે સરળતાથી આ માહિતી મેળવી શકો છો. અહીં અમે આધાર કાર્ડ પર એક્ટિવ સિમ કાર્ડની સંખ્યા ચકાસવાની સ્ટેપ-બાય-સ્ટેપ પ્રક્રિયા વિશે વિગતવાર ચર્ચા કરીશું.

આધાર કાર્ડ અને સિમ કાર્ડનું જોડાણ
આધાર કાર્ડ એક એવું દસ્તાવેજ છે, જેમાં વ્યક્તિની બાયોમેટ્રિક અને ડેમોગ્રાફિક માહિતી સામેલ હોય છે. ટેલિકોમ રેગ્યુલેટરી ઓથોરિટી ઓફ ઈન્ડિયા (TRAI) અને ડિપાર્ટમેન્ટ ઓફ ટેલિકોમ્યુનિકેશન્સ (DoT) ના નિયમો અનુસાર, નવું સિમ કાર્ડ ખરીદવા માટે આધાર આધારિત બાયોમેટ્રિક ચકાસણી ફરજિયાત છે. એક આધાર કાર્ડ પર મહત્તમ 9 સિમ કાર્ડ લિંક કરી શકાય છે, પરંતુ કેટલાક વિસ્તારોમાં આ મર્યાદા 6 સુધી ઘટાડવામાં આવી છે.

નકલી સિમ કાર્ડનો ઉપયોગ સાયબર ફ્રોડ, નાણાકીય ગુનાઓ અને અન્ય ગેરકાયદેસર પ્રવૃત્તિઓ માટે થઈ રહ્યો છે. ઉદાહરણ તરીકે, તાજેતરમાં પોલીસે એક જ આધાર કાર્ડ સાથે 658 સિમ કાર્ડ લિંક હોવાનું શોધી કાઢ્યું હતું, જે ગંભીર સુરક્ષા ચિંતા ઉભી કરે છે. આવી સ્થિતિમાં, તમારા આધાર કાર્ડનો દુરુપયોગ થઈ રહ્યો છે કે નહીં તે જાણવું મહત્વપૂર્ણ છે.

સંચાર સાથી પોર્ટલ: એક સરળ ઉકેલ
સરકારે નાગરિકોને તેમના આધાર કાર્ડ સાથે લિંક થયેલા સિમ કાર્ડની માહિતી ચકાસવા માટે સંચાર સાથી પોર્ટલ (tafcop.dgtelecom.gov.in) શરૂ કર્યું છે. આ પોર્ટલ નાગરિકોને તેમના આધાર સાથે જોડાયેલા તમામ મોબાઈલ નંગોની યાદી જોવાની અને અનધિકૃત નંબરોની જાણ કરવાની સુવિધા આપે છે. નીચે આ પ્રક્રિયાને સ્ટેપ-બાય-સ્ટેપ સમજાવવામાં આવી છે:

સ્ટેપ-બાય-સ્ટેપ પ્રક્રિયા

• સંચાર સાથી પોર્ટલની મુલાકાત લો.
• તમારા બ્રાઉઝરમાં tafcop.dgtelecom.gov.in ખોલો.
• આ સત્તાવાર વેબસાઈટ ડિપાર્ટમેન્ટ ઓફ ટેલિકોમ્યુનિકેશન્સ દ્વારા સંચાલિત છે.
• મોબાઈલ નંબર દાખલ કરો.
• હોમપેજ પર, તમારો મોબાઈલ નંબર દાખલ કરવા માટે એક ડાયલોગ બોક્સ દેખાશે.
• આ નંબર તમારા આધાર કાર્ડ સાથે લિંક હોવો જોઈએ.
• નંબર દાખલ કર્યા પછી, Request OTP બટન પર ક્લિક કરો.
• તમારા રજિસ્ટર્ડ મોબાઈલ નંબર પર એક OTP મોકલવામાં આવશે.
• OTP દાખલ કરો અને Submit બટન પર ક્લિક કરો.

એક્ટિવ સિમ કાર્ડની યાદી જુઓ
ચકાસણી પૂર્ણ થયા પછી, તમારા આધાર કાર્ડ સાથે લિંક થયેલા તમામ મોબાઈલ નંબરોની યાદી સ્ક્રીન પર દેખાશે.

આ યાદીમાં દરેક નંબરની વિગતો, જેમ કે ટેલિકોમ ઓપરેટર (Airtel, Jio, Vi, BSNL) અને એક્ટિવેશનની સ્થિતિ, દર્શાવવામાં આવશે.

અનધિકૃત નંબરની જાણ કરો
જો તમને યાદીમાં કોઈ એવો નંબર દેખાય જે તમે રજિસ્ટર કર્યો નથી, તો તેને “Not My Number” વિકલ્પ પસંદ કરીને રિપોર્ટ કરી શકો છો.

આનાથી અનધિકૃત નંબરને બ્લોક અથવા ડિએક્ટિવેટ કરવાની પ્રક્રિયા શરૂ થશે.

ફોલો-અપ
રિપોર્ટ કરેલા નંબરની તપાસ DoT દ્વારા કરવામાં આવશે, અને જો તે નકલી અથવા ગેરકાયદેસર હશે, તો તેને નિષ્ક્રિય કરવામાં આવશે.

તમે પોર્ટલ પર તમારા રિપોર્ટની સ્થિતિ પણ ચકાસી શકો છો.

નવા સિમ કાર્ડ નિયમો
2025માં, નવું સિમ કાર્ડ ખરીદવા માટે આધાર આધારિત બાયોમેટ્રિક ચકાસણીને સંપૂર્ણપણે ફરજિયાત કરવામાં આવી છે. પહેલાં, ગ્રાહકો અન્ય ઓળખપત્રો જેમ કે વોટર આઈડી અથવા પાસપોર્ટનો ઉપયોગ કરીને સિમ કાર્ડ ખરીદી શકતા હતા, પરંતુ નવા નિયમો હેઠળ, માત્ર આધારની બાયોમેટ્રિક ચકાસણી દ્વારા જ સિમ એક્ટિવેટ થશે. આ નિયમનો હેતુ નકલી દસ્તાવેજોનો ઉપયોગ રોકવો અને સાયબર ગુનાઓ ઘટાડવાનો છે.

વધુમાં, DoT એ એક વ્યક્તિના નામે લિંક થયેલા તમામ સિમ કાર્ડનું નિરીક્ષણ કરે છે. જો એક જ ડિવાઈસ પર બહુવિધ સિમ કાર્ડ એક્ટિવ હશે, તો તેની નકલી કનેક્શન તરીકે તપાસ કરવામાં આવશે. જો તમારા આધાર સાથે લિંક થયેલું નકલી સિમ ગેરકાયદેસર પ્રવૃત્તિઓ માટે વપરાશે, તો તમને 3 વર્ષ સુધી નવું સિમ ખરીદવા પર પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવી શકે છે.

અનધિકૃત સિમથી બચવા માટેની ટિપ્સ
નિયમિત ચકાસણી: દર 3-6 મહિને સંચાર સાથી પોર્ટલ પર તમારા આધાર સાથે લિંક થયેલા સિમ કાર્ડની ચકાસણી કરો.

આધારની સુરક્ષા: તમારો આધાર નંબર અથવા બાયોમેટ્રિક ડેટા કોઈપણ અજાણી વ્યક્તિ અથવા સંસ્થા સાથે શેર ન કરો.

અનધિકૃત નંબરની તાત્કાલિક જાણ: જો તમને યાદીમાં કોઈ અજાણ્યો નંબર દેખાય, તો તેને તરત જ રિપોર્ટ કરો.

ટેલિકોમ ઓપરેટરની વેબસાઈટ: Airtel, Jio, Vi, અથવા BSNL જેવા ઓપરેટરોની સત્તાવાર વેબસાઈટ પર પણ ‘Aadhaar Linking’ અથવા ‘Verify Number’ વિકલ્પનો ઉપયોગ કરી શકાય છે.

આધાર ઓથેન્ટિકેશન હિસ્ટ્રી ચેક: UIDAIની વેબસાઈટ (uidai.gov.in) પર તમારા આધારનો ઉપયોગ ક્યાં અને ક્યારે થયો તેની ઓથેન્ટિકેશન હિસ્ટ્રી ચકાસો.

આધાર સાથે સિમ કાર્ડની મર્યાદા
DoTના નિયમો અનુસાર, એક વ્યક્તિના આધાર કાર્ડ પર મહત્તમ 9 સિમ કાર્ડ એક્ટિવ રહી શકે છે. જો આ મર્યાદાથી વધુ સિમ કાર્ડ એક્ટિવ હશે, તો તે ગેરકાયદેસર ગણાશે અને કાનૂની કાર્યવાહી થઈ શકે છે. ખાસ કરીને, જો તમારા જાણ બહાર કોઈ સિમ કાર્ડ તમારા આધાર સાથે લિંક હશે, તો તેનો ઉપયોગ ગેરકાયદેસર પ્રવૃત્તિઓ માટે થઈ શકે છે, જેની જવાબદારી તમારા પર આવી શકે છે.