વર્લ્ડ ન્યૂઝ ડેસ્ક, અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે નોર્થ એટલાન્ટિક ટ્રીટી ઓર્ગેનાઇઝેશન (NATO)માંથી અમેરિકાને હટાવવાની જાહેરાત કરીને વૈશ્વિક સ્તરે હલચલ મચાવી દીધી છે. આ નિર્ણયની સાથે જ યુરોપીય દેશો સાથે ટ્રમ્પનો ટકરાવ વધી ગયો છે,
જેની અસર રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચે ચાલી રહેલા યુદ્ધ પર પણ પડી શકે છે. એક તરફ ટ્રમ્પ અને રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિન વચ્ચે યુદ્ધવિરામને લઈને લાંબી વાતચીત ચાલી રહી છે, તો બીજી તરફ યુરોપીય દેશોમાં અમેરિકાના આ નિર્ણયનો વિરોધ વધી રહ્યો છે. આ પરિસ્થિતિએ યુરોપમાં નવા સંકટનું જોખમ ઊભું કર્યું છે.
ટ્રમ્પ-પુતિનની નજીકીથી યુરોપમાં ચિંતા
ટ્રમ્પ અને પુતિન વચ્ચેની વાતચીત યુક્રેન યુદ્ધને રોકવાના ઉદ્દેશ્યથી શરૂ થઈ હતી, પરંતુ આ નજીકીએ યુરોપીય દેશોમાં ચિંતા વધારી દીધી છે. ટ્રમ્પનું કહેવું છે કે તેઓ યુક્રેનમાં શાંતિ સ્થાપવા માગે છે, પરંતુ ઘણા યુરોપીય દેશો આ યુદ્ધને તાત્કાલિક રોકવાના પક્ષમાં નથી.
તેમનું માનવું છે કે રશિયા સાથેનો કોઈપણ સમજૂતી યુરોપની સુરક્ષા માટે જોખમરૂપ બની શકે છે. આ મુદ્દે યુરોપમાં મતભેદ સર્જાયા છે, જેનો ફાયદો પુતિન ઉઠાવી શકે છે, એવી શંકા વ્યક્ત કરવામાં આવી રહી છે.
અમેરિકાએ NATOની કમાન્ડરશિપમાંથી હટવાનું નક્કી કર્યું છે, જેનાથી યુરોપીય દેશોમાં ખળભળાટ મચી ગયો છે. ફ્રાન્સ અને બ્રિટન હવે યુરોપમાં ન્યૂક્લિયર શીલ્ડ બનાવવાની તૈયારી કરી રહ્યા છે, જે દર્શાવે છે કે યુરોપ હવે પોતાની સુરક્ષા માટે અમેરિકા પર નિર્ભર રહેવા માગતું નથી. આ નિર્ણયથી યુરોપીય દેશોમાં એકતા તૂટવાનું જોખમ પણ ઊભું થયું છે.
યુક્રેન યુદ્ધ પર અસર
રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચે ચાલી રહેલું યુદ્ધ ત્રણ વર્ષથી વધુ સમયથી ચાલે છે. ટ્રમ્પના શાસનમાં અમેરિકાએ યુક્રેનને અબજો ડોલરની સૈન્ય સહાય આપી છે, પરંતુ હવે NATOમાંથી ખસવાના નિર્ણયથી યુક્રેનની સ્થિતિ નબળી પડી શકે છે. યુરોપીય દેશો યુક્રેનને સૈન્ય મદદ આપી રહ્યા છે, પરંતુ અમેરિકાની ગેરહાજરીમાં રશિયા સામે ટકી રહેવું યુરોપ માટે પડકારજનક બની શકે છે. યુક્રેનના પડોશી દેશોની સુરક્ષા પણ વધારવામાં આવી રહી છે, જેમાં મોલ્દોવાને યુરોપીય યુનિયન તરફથી ડિફેન્સ સિસ્ટમ આપવાની યોજના છે.
ટ્રમ્પના આ પગલાથી યુક્રેનના રાષ્ટ્રપતિ વોલોદિમીર ઝેલેન્સકી અને યુરોપીય નેતાઓ વચ્ચેના સંબંધો પર પણ અસર પડી છે. ઝેલેન્સકીએ ટ્રમ્પ સાથેની એક બેઠકમાં યુદ્ધવિરામની ચર્ચા કરી હતી, પરંતુ અમેરિકાની નીતિમાં આવેલા આ ફેરફારથી યુક્રેનનું ભવિષ્ય અનિશ્ચિત બની ગયું છે.
યુરોપનું નવું પગલું
અમેરિકાના NATOમાંથી ખસી જવાના નિર્ણય બાદ યુરોપીય દેશો હવે પોતાની સુરક્ષા માટે નવી રણનીતિ ઘડી રહ્યા છે. ફ્રાન્સના રાષ્ટ્રપતિ ઇમેન્યુઅલ મેક્રોન અને બ્રિટનના નેતાઓએ યુરોપમાં એક સ્વતંત્ર સૈન્ય શક્તિ ઊભી કરવાની યોજના બનાવી છે.
આ ઉપરાંત, ન્યૂક્લિયર હથિયારોની તૈનાતીને લઈને પણ ચર્ચા શરૂ થઈ છે, જે રશિયા સામે એક મજબૂત જવાબ તરીકે જોવામાં આવી રહ્યું છે. જોકે, આ યોજનાઓને સાકાર કરવા માટે યુરોપીય દેશોમાં એકતા જરૂરી છે, જે હાલમાં ખૂટે છે.
વૈશ્વિક પ્રતિક્રિયા
આ ઘટનાએ વિશ્વભરના દેશોમાં ચર્ચા છેડી છે. ભારત સહિત ઘણા દેશોએ આ મુદ્દે પોતાની પ્રતિક્રિયા આપવાનું ટાળ્યું છે, પરંતુ નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે અમેરિકાના આ નિર્ણયથી વૈશ્વિક સુરક્ષા વ્યવસ્થા પર ઊંડી અસર પડશે. રશિયા આ પરિસ્થિતિનો ફાયદો ઉઠાવીને યુરોપ અને યુક્રેન પર દબાણ વધારી શકે છે, એવી શંકા વ્યક્ત કરવામાં આવી રહી છે.
ચાહકો અને વિશ્લેષકોમાં પણ આ મુદ્દે મિશ્ર પ્રતિક્રિયાઓ જોવા મળી રહી છે. કેટલાક લોકો ટ્રમ્પના “અમેરિકા ફર્સ્ટ” નીતિની પ્રશંસા કરી રહ્યા છે, જ્યારે અન્ય લોકો તેને યુરોપ અને યુક્રેન માટે જોખમી ગણાવી રહ્યા છે.
અમેરિકાનું NATOમાંથી ખસવાનું પગલું એક ઐતિહાસિક ફેરફારનો સંકેત આપે છે. આ નિર્ણયથી યુરોપીય દેશોને પોતાની સુરક્ષા માટે નવી રીતે વિચારવું પડશે, જ્યારે યુક્રેનનું યુદ્ધ એક નવા તબક્કામાં પ્રવેશી શકે છે. આ ઘટના વૈશ્વિક રાજનીતિમાં નવા સમીકરણો ઊભા કરશે, જેની અસર આવનારા વર્ષો સુધી જોવા મળશે.