સાયન્સ ન્યૂઝ ડેસ્ક, તમે ઉપર જે તસવીરો જોઈ રહ્યા છો તે જોઈને તે કોની છે તે કહી શકાય તેમ નથી. પરંતુ, વાસ્તવમાં આ તસવીરો ખૂબ જ ખાસ છે. તમને જણાવી દઈએ કે મંગળની આ પહેલી ક્લોઝ-અપ તસવીરો છે, જે 59 વર્ષ પહેલા એટલે કે 15 જુલાઈ, 1965ના રોજ અમેરિકન સ્પેસ એજન્સી નાસાના મરીનર 4 સ્પેસક્રાફ્ટ દ્વારા લેવામાં આવી હતી. આ સ્પેસક્રાફ્ટ આ લાલ ગ્રહ વિશે શક્ય તેટલી વધુ માહિતી એકત્રિત કરવા માટે મોકલવામાં આવ્યું હતું. અગાઉ વૈજ્ઞાનિકો પાસે મંગળ ગ્રહની માત્ર ટેલિસ્કોપ તસવીરો હતી. તમને જણાવી દઈએ કે નાસાને આ ગ્રહ પાસેથી ઘણી અપેક્ષાઓ હતી પરંતુ આ તસવીરોએ તેને ચકનાચૂર કરી દીધી. જાણો સમગ્ર મામલો આ અહેવાલમાં.
સૂર્યથી મંગળનું અંતર 21 કરોડ 26 લાખ 50 હજાર કિલોમીટર છે. તે આપણા સૌરમંડળના ગ્રહોમાંનો એક છે જેની અત્યાર સુધી સૌથી વધુ શોધ કરવામાં આવી છે. આ એકમાત્ર એવો ગ્રહ છે કે જેના માટે માનવીએ સંશોધન માટે રોવર મોકલ્યા છે. જો સૂર્યથી અંતરની દ્રષ્ટિએ જોવામાં આવે તો તે સૌરમંડળનો ચોથો ગ્રહ છે. તે જ સમયે, તે કદની દ્રષ્ટિએ 8મો ગ્રહ છે. તેમાં ફોબોસ અને ડીમોસ નામના બે ચંદ્ર છે. મંગળ પર એક દિવસનો સમયગાળો 24 કલાક કરતાં થોડો વધારે છે. તેનું એક વર્ષ 687 પૃથ્વી દિવસો બરાબર છે, એટલે કે તે 687 દિવસમાં સૂર્યની આસપાસ એક પરિક્રમા પૂર્ણ કરે છે. આ ગ્રહ ઘણા જ્વાળામુખી સાથે સમગ્ર સૂર્યમંડળમાં સૌથી મોટી ખીણો ધરાવે છે.
એવી કઈ આશા હતી જે તુટી ગઈ?
હવે વાત કરીએ નાસાની આશા વિશે જે 15 જુલાઈ, 1965ના રોજ લેવાયેલી આ તસવીરોથી તૂટી ગઈ હતી. વાસ્તવમાં, આ પહેલા અમારી પાસે મંગળ ગ્રહની માત્ર ટેલિસ્કોપ તસવીરો હતી. આમાં, તેની સપાટી પર કેટલાક ઘાટા પેચ દેખાતા હતા. તેના આધારે એવું માનવામાં આવતું હતું કે મંગળ એલિયન્સનું ઘર હોઈ શકે છે. પરંતુ, મરીનર 4 દ્વારા લેવામાં આવેલી તસવીરો દર્શાવે છે કે મંગળ વાસ્તવમાં ઉજ્જડ છે. આ સાથે એ વાત પણ બહાર આવી હતી કે અહીં જનજીવન થવાની શક્યતા નહિવત છે. મંગળની 8 મહિનાની મુસાફરી પછી, મરીનર 4 પ્રથમ વખત તેના પર પહોંચ્યું. આ સમય દરમિયાન, મંગળની તસવીરો લેવાની સાથે, તે કોઈપણ અન્ય ગ્રહના નજીકના ફોટા લેવાનું પ્રથમ અવકાશયાન બન્યું.
હજુ પણ માનવી સ્થાયી થવાની આશા છે
ડેઈલી મેલના એક અહેવાલ અનુસાર, યુનિવર્સિટી ઓફ વોરવિકના ભૌતિકશાસ્ત્ર વિભાગના સહાયક પ્રોફેસર ડેનિયલ બેલિસના જણાવ્યા અનુસાર, મરીનર 5નો વારસો અદભૂત છે. તેનું મુખ્ય મિશન મંગળની ક્લોઝ-અપ તસવીરો લેવાનું હતું. તેની પાછળનું કારણ એ જાણવાનું હતું કે શું આ ગ્રહ પર જીવન હોઈ શકે છે. પરંતુ, આ ચિત્રો દર્શાવે છે કે આ ગ્રહ વાસ્તવમાં વિશાળ ખાડાઓથી ભરેલો છે અને અહીં જીવનની આશા ઓછી છે. અગાઉ, મંગળની સપાટી પરના ખાડાઓને વનસ્પતિ અથવા નહેરો તરીકે જોવામાં આવતા હતા અને એવું માનવામાં આવતું હતું કે આ ગ્રહ પૃથ્વીની જેમ હરિયાળીથી ભરેલો હોઈ શકે છે. જો કે, મંગળ પર માનવ વસવાટ કરી શકાય તેવી આશા હજુ પણ છે.